Ukrayna’da tam işler yoluna giriyor gibi görünürken bu sefer Kırım’da tansiyon yükseldi. Silahlı adamlar Kırım’daki bölgesel hükümet binalarını ele geçirerek, binalara Rusya bayrağı çektiler.
Karşıt göstericiler birbirlerine ‘Kırım Rusya’dır!’, ‘Kırım Rusya değildir!’ diyerek sloganlar attılar.
Bu yarımada ilgi noktası haline gelirken Kırım hakkında bilmeniz gereken 5 şey var.
1- Geçmişte Rusya’nın bir parçası olan Kırım artık yasal olarak Rusya’nın değil.
Moskova’nın Kırım’a karşı yüzyıllardır ilgisi var. Nedeni ise Kırım’ın tarıma elverişli arazileri ve Kırım’ın Rusya’nın Karadeniz’e çıkması için bir kapı olması. Rusya ve Ukrayna Sovyetler Birliği’ne bağlı olduğu zamanlarda 1954’te Rusya Kırım’ı Ukrayna’ya vermişti.
Sovyetler Birliği 1991’de dağıldığında Kırım halkının bir kısmında Ukrayna’yı bırakıp tekrar Rusya’ya bağlanma isteği oluşmuştu. Fakat Kırım Meclisi Kırım’ın Ukrayna’nın bir parçası olarak devam etmesi için oy kullandılar.
2- Birçok Rus hala Kırım’da yaşamaya devam ediyor.
Kırım’da yaşayan üç ana etnik grup var: Ukraynalılar kuzeyde, Ruslar güneyde ve üçüncü grup olarak sayılan Tatar’lar ise Kırım’ın orta bölgesinde yaşıyorlar. Stalin döneminde zor zamanlar geçiren Tatar’lar nüfusun % 15- 20’lik bir kısmını oluşturuyor. Onlar Rusya tarafından ilhak edilmeye ölümüne karşılar.
3- Rus ordusunun bir kısmı Kırım’da.
Karadeniz filosu Kırım’ı Rusya için çok önemli yapmaktadır. Rus ordusunun Sivastopol’de, Karadeniz kıyısında 230 yıl boyunca bir üssü vardı. Gemiler ve denizaltılar tam Türkiye’nin kuzeyinde ve Ege’ye ulaşıp oradan Orta Doğu ve Balkan’lara nüfuz edebilmek amaçlı mevzilenmişti.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nden bir yetkili Karadeniz filosunun öneminin abartılmış olduğunu savunuyor. Çünkü Karadeniz filosu Rus Ordu’sunun dört filosundan en küçük olanı ve Rusya’nın zaten Karadeniz’de kendi toprakları içinde bir kıyısı var. Christian Le Miere’nin, aslında, Rusya Novorossiysk’teki limanını genişletiyor ve askeri gemilerini oraya taşıyacak diye bir iddiası var.
Sivastopol Rusya için hala önemini koruyor. Moskova 2010’da Kiev’in Ukrayna’daki Rus Donanması’nın kontratını uzatması karşılığında Ukrayna ile doğal gaz konusunda çok iyi bir anlaşma yaptı.
Kırım Savaşı hakkında hiç birşey bilmiyorsanız bile modern hemşireliğin Florance Nightingale’i mutlaka duymuşsunuzdur.1850’lerde İngiltere, Fransa ve Osmanlı’nın Rusya’ya karşı yaptığı Kırım savaşında yaralı askerlere karşı gönderdiği şefkat ve ilgisi yüzünden ‘ lambalı bayan’ olarak tanınmıştı.
4- Kırım dünya tarihinde önemli bir rol oynamıştır.
Nesillerdir İngiliz okullarında çocuklar Alfred Lord Tennyson’un savaştan kalma ‘ Hafif Süvari Alayı’ adlı şiirini ezberlediler. Bu şiir İngiliz birliklerinin yanlış Rus mevkisine saldırması ve orda bozguna uğramalarının anısına yazılmış ve’ Onlar ki sorgulamadı bu emri, onlar ki sadece yerine getirdi şeklindeki dizelerle ifade edilmiştir.
Bu savaş İngiliz diline de bir kelime eklemiştir: Balaklava Savaşı
5- Tabii ki Yalta’yı unutmamak lazım.
2. Dünya Savaşı 1945’te sona doğru yaklaştığı zaman müttefik liderleri ABD başkanı Roosevelt, İngiltere Başbakanı Churchill ve Sovyet lideri Stalin Avrupa’yı bölmek için bir araya geldiler. Soğuk savaş döneminin temelini atan bu görüşme Kırım’daki tatil yeri olan Yalta’da yapılmıştır.
Çeviren: Ayşe Gül Ayanoğlu
Kaynak : CNN
