15 C
Kiev
Perşembe, Mart 28, 2024
spot_imgspot_imgspot_imgspot_img

TÜRKONFED Başkan Yardımcısı Hayali: “Türkiye, Ukrayna’da geleceğe yatırım yapmalı”

hkh3 (1)

Ukrayna, Türkiye için neden önemli? Ukrayna’da hangi somut yatırım fırsatları bulunuyor? Türk ve Ukrayna iş dünyalarının birbirlerine bakışı nasıl? Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkan Yardımcısı, Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası ve TUİD Türkiye temsilcisi Hasan Kamil Hayali TUİD WEB’e önemli değerlendirmelere bulundu.

Kısaca kendinizden bahseder misiniz?

1978 yılı Trabzon doğumluyum. 2002 yılında Boğaziçi Üniversitesi İktisat bölümünden mezun olduktan sonra bir süre özel bir bankada çalıştım. Daha sonra memlekete dönerek 12 sene kadar otomotiv ve sigorta sektörlerinde aktif oldum. Aynı dönemde Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Genç Girişimciler Kurulu başkanlığı, Trabzon Sanayici ve İş Adamları Derneği yönetim kurulu üyeliği ve Türk Eğitim Vakfı Trabzon şubesi yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulundum. Şu anda Trabzon Sanayici ve İş Adamları Derneği başkanlığı, Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) başkan yardımcılığı, TÜRKONFED AB & Uluslararası İlişkiler komisyonu başkanlığı ve Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası (UCCI) resmi Türkiye temsilciliği görevlerini sürdürüyorum. Bir de, geçtiğimiz nisan ayı itibariyla, TUİD yönetim kurulunun takdiriyle, TUİD Türkiye temsilciliğine getirildim.

hkh2

Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası’nın Türkiye’deki faaliyetleri hakkında biraz bilgi verir misiniz?

Açıkçası, Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası (UCCI) şimdiye kadar Türkiye konusunda pek aktif olmamış. Kültürleri benzer, ekonomik çıkarları ortak, sıkıntıları hemen hemen aynı olan iki ülke arasındaki ilişkilerin, şu son dönemde yetkililer tarafından yeterince önemsendiğini gözlemliyorum. Ekonomik olarak bu kadar benzer olmamıza rağmen, UCCI’nin bir resmi Türkiye temsilcisi belirlemek için bu kadar beklemiş olması, aslında iki ülke arasında değerlendirilmemiş pek çok iş imkanı potansiyeli olduğunun açık bir kanıtı… Temsilci seçildikten sonra UCCI’nin belirlediği bir grup iş insanını Trabzon, Rize ve Giresun bölgesine getirdik, bölge iş insanlarıyla oldukça verimli toplantılar yapıldı ve bu toplantılar sonucunda reel anlamda iş birlikleri, yatırım kararları alındı. Daha sonra mart ayı sonunda TÜRKONFED başkanı ve yönetim kurulunu Kiev’de misafir ettik. Heyet ziyaretten son derece memnun kaldı ve daha sonra yeniden, bu sefer daha kalabalık bir iş insanı heyetiyle geleceğini belirtti. En son, haziran 2016’da Ukrayna’dan kalabalık bir iş insanı heyetini Kocaeli’ndeki “Türkiye Ukrayna İş Forumu”nda misafir ettik. 4 gün süren forumda, Ukraynalı iş insanlarını Türkiye’deki fırsatlardan haberdar ettik, aynı zamanda Türk iş insanlarında da “Ukrayna’da iş yapılır” algısını oluşturduk.

Rusya pazarının kapanmasının ve Ankara ile Kiev arasındaki siyasi yakınlaşmanın ardından Türkiye’den Ukrayna pazarına yönelik ciddi bir ilgi var. Sizce bugün Ukrayna, Türk girişimcileri için somut olarak hangi fırsatları sunuyor?

Ukrayna’daki fırsatlar çok yönlü…

Öncelikle maliyet avantajı var. Ukrayna yerel kuru, son iki senede %70 değer kaybetti. Bunun sonucunda Ukrayna’da hemen her şeyin fiyatı dünya standartlarının altına geriledi.

İkinci avantaj, doğal kaynaklar… Ukrayna’nın tarım ve madencilikteki avantajlı konumu bir sır değil. Tüm dünyanın tahıl ambarı olabilecek verimlilikte topraklardan bahsediyoruz.

Üçüncüsü, kaliteli insan kaynağı… Ukrayna’nın insan kaynağı eğitimli ve kültürlü… Özellikle IT alanındaki bilgisi, tüm dünyanın tanık olduğu başarılara imza atılmasını sağlıyor.

Dördüncü olarak, Ukrayna’nın yabancı yatırımcıya ihtiyacı ve bundan daha önemlisi, bu ihtiyacın artık tüm kesimler tarafından kabul görmesi… Ukrayna, hemen her konuda reforma ihtiyacı olan bir ülke… Ve bu durumu farkındalar, üzerinde ciddi şekilde çalışıyorlar. Ben Ukrayna’nın bu durumunu, Türkiye’nin 80-90’lı yıllarına çok benzetiyorum.

Ve son olarak, Ukrayna’nın dünya coğrafyasındaki stratejik konumu… Ukrayna, aynı Türkiye gibi doğu kültürüyle batı kültürü arasında bir geçiş ülkesi… Karadeniz’in güneyinde bizim olduğumuz konumun aynısına Karadeniz’in kuzeyinde sahip… Aynı zamanda, Avrupa Birliği ile yapılan STA sonrası, Ukrayna’dan Avrupa’ya ihracat, bazı mallarda çok daha avantajlı…

Tüm bu avantajlar, Ukrayna’yı, dünya ekonomisinde ileride çok daha fazla öne çıkartacaktır. Zaten bunu gören Amerikalı, İngiliz, Avrupalı iş adamları, şimdiden, gerekli yerleri kapatıyorlar, ilişkileri kuruyorlar.

Biz de diyoruz ki, Türkiye, kendisine bu kadar yakın, dost bir ülkede yerini şimdiden almalı, ilerideki fırsatları değerlendirebilmek için şimdiden gereken yatırımları yapmalıdır.

Sizce Ukrayna’da iş dünyasına yönelik bazı hukuki düzenlemelerin yapılması gerekiyor mu? Ukrayna’da girişimcilerin önünde hangi hukuki engeller bulunuyor? Bu konuların çözümüne ilişkin girişimleriniz neler?

Öncelikle Ukrayna’nın ticari kanununu daha sadeleştirmesi ve yabancılar tarafından da kolaylıkla anlaşılır hale getirmesi gerekiyor. Ukrayna ekonomisi, kişisel kararlara değil kanunlara göre yönetilen bir ekonomi haline gelmelidir. Yurtdışından sermaye çekmenin öncelikli koşulu budur. Yabancı yatırımcı, kendisini güvende hissettiği yere yatırım yapar. Şu anda Ukrayna, bu durumdan çok uzak… Ancak bahsettiğim gibi, şu anda, en azından, bu konuda bir irade var. Aslında yatırım ortamının uygun hale getirilmesi kaçınılmaz… Çünkü durum bu şekilde devam edemez.

Biz de, yetkililerle, siyasilerle yaptığımız her görüşmede bundan özellikle bahsediyor ve Türkiye’nin bu konudaki tecrübesinden yararlanmalarını salık veriyoruz.

Ukrayna tarafının Türkiye’ye karşı ilgisi sizce nasıl? Ukrayna iş dünyasının, Türkiye’den yatırım çekmeye, Türk partnerlerle çalışmaya yönelik adımlarını yeterli buluyor musunuz?

Son sorudan başlayayım; yeterli görmüyorum. Şu anda iki ülke arasındaki ticari ilişkiler, olması gereken düzeyde değil. Bunun önünde çeşitli engeller var. Ancak bu engellerin başında, iki ülke arasında bir Serbest Ticaret Anlaşması (STA) olmaması geliyor. STA’nın imzalanması durumunda, iki ülke arasındaki ticaret en azından ikiye katlayacaktır. Yalnız, buradaki en önemli konu, sürecin uzamamasıdır. Her geçen gün Türkiye’nin ve Ukrayna’nın zarar hanesine yazılmaktadır. Şu anda politikacıların sorumluluğunda olan bu konunun istenildiği şekilde sonuçlanması için gerek Ukrayna gerekse de Türk iş dünyası, STK’ları uyanık olmalı ve sürekli baskı uygulamalıdır.

Ukrayna iş dünyası için Türkiye’de hangi fırsatlar bulunuyor?

Şu anda büyük Ukraynalı firmaların, Türkiye’nin sağladığı avantajlardan yararlanmak için Türkiye’de ortak ya da yatırım yapılacak yer aradığına tanık oluyoruz. Türkiye, şirketlerini destekleme konusunda Ukrayna’dan daha güzel imkanlar sunuyor. Türkiye’deki teknokentlere, Ukrayna iş insanları tarafından ciddi bir ilgi var. Türkiye, aynı zamanda, teknoloji transferine ciddi destekler veriyor. Yani, Ukrayna’da teknoloji know-how ına sahip bir şirket, Türkiye’de bir iş yeri açarsa, teknoloji transferi kapsamında ücretsiz yer, insan kaynağında vergi avantajı gibi pek çok imkana kavuşuyor.

Serbest ticaret anlaşmasının Türkiye-Ukrayna ilişkilerine hangi somut faydalarının olması bekleniyor?

STA’lar dünyanın neresinde yapılırsa yapılsın, her zaman ticareti tetiklemiş, yatırımları artırmış ve iş insanlarını mutlu etmiştir. Ukrayna’nın şu anda AB ile STA’sı vardır. Türkiye ile de STA imzalaması, Türk mallarının doğu – kuzey Avrupa’ya, İskandinav ülkelerine çok daha rahat ulaşmasını sağlayacaktır. İki ülke arasında ekonomik ilişkilerin artması, siyasi ilişkileri artıracak ve iki ülkeyi birbirine, çok daha fazla yaklaştıracaktır.

Ukrayna’daki iç karışıklıklardan ve yaşanan belirsizlikten dolayı bu ülkeye karşı Türkiye’deki yatırımcıların güvensizliği hala devam ediyor. Sizce bugün Ukrayna pazarı güven veriyor mu?

Hayır. Ancak, iş dünyası için fırsatlar, zaten bu tür pazarlardan çıkar. Şu anda Ukrayna’da yeni bir ekonomi oluşturuluyor. Bu yeni oluşan pazara erken giren, kazanır. Geç giren ise geç kalmış olur. Zaten bu yüzden şu anda, Amerikalı, Avrupalı iş insanları, hayır kurumu adı altında Ukrayna’da cirit atıyorlar. Hayır kurumu görüntüsünün altında yatan gerçek ise şu: Adamlar, şu anda gereken iş networklerini kuruyor, kendilerini tanıtıyorlar. İlerde işler düzeldiği zaman, ki bu zaman o kadar uzak bir zaman değil, zaten herşeyleri hazır olacak, iş yapmaya başlayacaklar.

Türk yatırımcılarına tavsiyem, şu anda illa bir yatırım yapmak zorunda değiller. Ancak, kesinlikle gelip görmek, geleceğe göre pozisyonlarını almak zorundalar…

Burada, Türk iş insanları gelmiyorlar, hata yapıyorlar demiyorum. Fırsatları görenler, yer bakanlar, hatta ileride yapılacak yatırım için herşeyi halleden, sadece “artık başlayalım” deyince yatırımını bir iki ayda tamamlayabilecek Türk yatırımcıları mevcut… Benim tek çabam, daha çok Türk iş insanını buradaki fırsatlardan yararlandırmaktır.

Türk iş dünyasının Ukrayna’daki lobi faaliyetlerini nasıl buluyorsunuz?

Günümüzde, bir ülkenin yurtdışındaki gücü, devletlerin etkinliğinden ziyade, STK’larının, iş dünyasının gücünden o ülkedeki gücünden geçiyor. Bu sebepten, dış işlerinden yetkili birisiyle bir araya her gelişimde, bunun önemini vurguluyorum. Ne zaman, yeşil pasaport almak için akademisyen ya da bürokrat olmanın yanında iş insanı olmak da yeterli olur, o zaman bunun öneminin onlar tarafından da anlaşıldığını anlayacağım. Çünkü, yabancı bir ülkede iş dünyasının güçlü olabilmesi için, öncelikle iş insanlarının o ülkeye rahat bir şekilde giriş çıkış yapabilmesi gerekiyor.

Ukrayna, bu sıkıntıları aşmış bir ülke… Bunu üstüne, Ukrayna’da gerçekten kuvvetli bir Türk diasporası var. TUİD, buradaki ve Türkiye’deki burayla ilgili iş insanları için ciddi bir fırsat… TÜRKONFED’de uluslararası ilişkiler komisyonu başkanlığım sayesinde, dünyadaki pek çok Türk iş insanı derneği ile bir araya geliyorum. Rahatlıkla söyleyebilirim ki, TUİD bunların hepsi için başarılı bir örnek…

Ancak, tabi ki bu, yapılacak her şey yapılmış demek değil. Daha yapılacak çok şey var. Burada önemli olan, Ukrayna’daki Türk iş insanı derneklerinin Türkiye’den ve Türkiye gerçeklerinden kopmadan faaliyetlerini yapması… Bunu başarabilmek içinse, daha çok bir araya gelmek, tecrübeleri paylaşmak gerekiyor.

Sonuç olarak, gelecekte başarılı olabilmek için Ukrayna Türkiye’ye, Türkiye Ukrayna’ya muhtaç… İki ülkenin birlikteliği bir tercih değil, artık bir gereklilik… Bu konuda da öncülüğü, iki ülkenin iş dünyasının yapacağını, ve hatta, şimdiden yaptığını düşünüyorum ve TUİD özelinde Ukrayna’daki Türk iş insanlarına teşekkür ediyorum.

Diğer Haberler

Bizi Takip Edin

26,500BeğenenlerBeğen
3,252TakipçilerTakip Et
3,989AboneAbone Ol
- Reklam -spot_img

Güncel Haberler