15.3 C
Kiev
Perşembe, Mart 28, 2024
spot_imgspot_imgspot_imgspot_img

Kuzeyimizde bir ülke, Ukrayna yeniden kuruluyor, Türk iş dünyası bu fırsatı kaçırmamalı, Burak Pehlivan

mezhdunarodnyiy-den-mira

 

Aşağıdaki yazı Anadolu Ajansı için Ukrayna’daki yatırım ve özelleştirme imkanlarını değerlendirdirmek için yazılmıştır. Kuzey komşumuz adeta yeniden kuruluyor, 1700 kamu işletmesi özelleştirilecek, Türk sermayesi bu süreci yakından takip etmeli ve özelleştirme ihalelerine iştirak etmeli.

1990 yılında, Sovyetler Birliği çökerken, Dünya Bankası’nın istatistiklerine göre Ukrayna’da satın alma gücü paritesine göre kişi başına gelir, Türkiye’nin de, Polonya’nın da, Brezilya’nın da önündeydi. Ancak arada geçen 25 yılda, Ukrayna ne yazık ki bir ülkenin iyi yönetilmemesinin ekonomiye, halkın refah düzeyine, yaşam standartlarına olumsuz etkisinin görülmesi açısından iyi bir örnek oldu. Bugün, bu üç ülkenin vatandaşlarının kişi başına geliri Ukraynalılar’ın 3-4 kat üstünde. Ancak Ukrayna’nın makus talihinin özellikle, 2013 yılının kasım ayında başlayan Avrupa Meydanı olayları neticesinde oluşan yeni düzende değişmeye başladığını gözlemliyoruz.

Ukrayna’da son iki yılda tarihi yapısal reformlar gerçekleştirildi

Son iki yılda Ukrayna ölçeğinde inanılmaz hızda yapısal reform kararları alınıp, uygulanmaya koyuldu ve bu yönelim devam ediyor. Hukukun üstünlüğünün tesis edilmesi yolunda adımlar atılırken, vergi kalemi ve kontrol organı sayısı azaltılıyor; lisansların alımı kolaylaştırılırken, lisans sayısında ciddi oranda kesintiye gidiliyor. Vergi mevzuatı basitleştiriliyor. Devlet personel kanunu da son olarak değiştirilerek reform sürecinde önemli bir adım daha atıldı. Tüm bunların sonucunda Dünya Bankası iş yapma endeksinde Ukrayna 2012 yılında 157. sıradaki yerinden, 2014 yılında 112. sıraya, 2015’de ise bir yılda 29 basamak yükselerek 83. sıraya yükselmiş durumda. Ukrayna, sıralamada hala gerilerde ama yükseliş eğilimi ve hızı gelecek için büyük bir umut veriyor.

145163

Türkiye’de asgari ücret 450 dolarken, Ukrayna’da yalnızca 60 dolar

Türkiye’nin geleneksel ihracat pazarlarının bir bölümünde, Kuzey Afrika’da, Ortadoğu’da istikrarsızlık hakim, son olarak Rusya ile zaten bir süredir kötü seyreden siyasi ilişkilerin, ekonomik ilişkilere de olumsuz etkilerinin yaşandığı bir döneme girmiştik her ne kadar bu alanda son haftalarda tekrar yumuşama yaşansa da Rusya’nın kendi ekonomik sorunları da ülkedeki alım gücünü düşürmüş durumda. Nitekim Batı’nın ambargoları sonucunda Rusya’nın ticareten yönünü döndüğü Çin ile bile dış ticaret hacmi %40 civarında azaldı. Yeni pazar ve yatırım arayışındaki Türk firmaları için Ukrayna cazip bir seçenek olabilir. Ülkemizde asgari ücret neredeyse 450 doları bulurken, Ukrayna’da ise yalnızca 60 dolar ve kısa vadede işçilik maliyetlerinin yükselmesi mümkün değil. Buna karşılık özellikle mühendislik alanında çok iyi yetişmiş, kalifiye bir iş gücü var Ukrayna’da. Avrupa’da yılda en çok mühendis Ukrayna üniversitelerinden mezun olurken, sertifikalı bilgi  işlem uzmanı sayısında ülke dünyada ilk 5 ülke arasında yer alıyor. Geleneksel olarak Türkiye ve Ukrayna ekonomileri birbirlerini tamamlayan ekonomiler, birbirleriyle rakip değiller. Ukrayna’nın özellikle hafif sanayi konusundaki know-how ve yatırım açığı konusunda Türk firmaları iki ülkenin de çıkarına fırsatlar yakalayabilirler.

Ukrayna Ekonomi Bakanlığı son bir yılda 100’den fazla mevzuat bariyerini kaldırdı. Devlete alımlarının şeffaf bir biçimde gerçekleşmesini sağlayan, elektronik alım sistemini devreye sokarak bu konudaki yolsuzlukların büyük oranda önüne geçilmesi sağlandı. Yapılan reformlar, ve Kamu Iktisadi Teşekküllerindeki yönetici sınıfın profesyonellerden oluşması sağlanarak 2014 yılında 5 milyar dolar olan KİT’lerin zararı bir yıl gibi kısa bir sürede dramatik olarak düşürülerek 2015’te 640 milyon dolara indirildi.

Ukrayna’da 1700 civarında kamu işletmesi önümüzdeki dönemde özelleştirilecek

Ukrayna’da yapılan reformlar sonucunda artık sıra ülkede bulunan 3000’e yakın KİT’in özelleştirmesine geldi. İlk etapta özelleştirilmeye uygun olmayan 1000 kuruluş tasfiye edilecek. Satılabilecek durumdaki geriye kalan 2000 kamu işletmesinin 300’ü ulusal güvenlikle ilgili olması ya da stratejik önemlerinden dolayı özelleştirme kapsamı dışında tutulacak. Bu durumda 1700 civarında işletme özelleştirme sürecine alınacak. Bununla ilgili meclisteki yasal düzenlemeler devam ediyor.

Başta limanlar Ukrayna’daki özelleştirme dalgasında Türk firmaları için büyük fırsatlar var

Mevcut yasalara göre, ülkedeki 13 liman ve bunları bağlı ulaşım şirketleri, bazı enerji firmaları, Aralalarında 300 bin çalışanıyla dev bir işletme olan Ukrayna Demiryolları’nın bulunduğu bazı kamu işletmeleri özelleştirme kapsamının dışında. Aynı şekilde çok sayıda tarım işletmesinin de özelleştirilmesi mümkün değil. Ancak IMF’in de programında yer aldığı gibi limanların, bu enerji firmalarının ve büyük kamu işletmelerinin  özelleştirilmesinin önündeki yasal engeller hızla kaldırılıyor, aynı şekilde tüm tarım işletmeleri de özelleştirme kapsamına alınıyor. Liman işletmeciliğinde deneyimli firmalarımız için Ukrayna’da yeni fırsatlar oluşurken, özellikle cari açığımıza etki eden kalemleri üreten Ukrayna’daki sanayi kuruluşları ve tarım işletmeleri de Türk işadamlarımızın gündeminde olmalı.

 

25 yıl önce Doğu Avrupa’da kartlar yeniden dağılırken Türkiye hazır değildi ama Türkiye artık eski Türkiye değil ve bölgede önemli bir oyuncu

Demir Perde yıkılıp, Sovyetler Birliği dağılınca, Orta ve Doğu Avrupa’dan, Orta Asya Türk cumhuriyetlerine, Baltık Deniz’inden Vladivostok’a, Balkanlar’dan Kafkaslar’a çok geniş bir coğrafyada bir güç boşluğu oluştu. Baltık devletleri hariç, Rusya Federasyonu eski Sovyetler Birliğini oluşturan cumhuriyetleri Bağımsız Devletler Birliği çatısı altında toplamaya çalışırken, Avrupa Birliği ve ABD, Orta ve Doğu Avrupa’da bu boşluğu ekonomik ve siyasi olarak hızla doldurdu. Ülkemiz bu döneme, sahip olduğu yetersiz finansal kaynakları, görece düşük kalkınmışlık düzeyi, girişimci sınıfının eğitim ve deneyim eksikliğiyle hazırlıksız yakalandı. Avrupa’daki bu büyük değişimde söz sahibi olma şansı ıskalandı. Orta Asya Türk cumhuriyetleri ve Kafkaslar’da ise coğrafi yakınlık, tarihi ve kültürel bağlarla kısmen de olsa bu açıklar kapatıldı ve nispeten olumlu bir pozisyon alınabilindi. Bu arada Ukrayna, bu 25 yıllık sürecin neredeyse tamamında Batı ve Rusya arasında seçim yapmakta zorlandı, ta ki 2014 yılının şubat ayına kadar. Cumhurbaşkanı Yanukoviç’in ülkeyi terk etmesiyle sonuçlanan Avrupa Meydanı olayları sonrasında oluşan hükümetler ve meclisler, artık bir daha geri döndürülmeyecek şekilde tercihlerini Batı’dan yana yaptılar.

1c82eef87e4824e46aa19cd1d32337bd

Türk firmaları Ukrayna’daki bu tarihi fırsatı kaçırmamalı

Kuzey komşusu Ukrayna’da bu büyük dönüşüm yaşanırken, Türkiye 25 yıllık önceki Türkiye değil artık. Son yirmi yıldır AB ile gümrük birliği olan ülkemiz, ekonomisini büyük oranda Avrupa ile bütünleştirmiş durumda. Dış ticarette, kalkınma alanında, bankacılıkta, finansta, özelleştirmede ciddi kurumlar oluştu, birikimler elde edildi. İşadamlarımız artık çok daha bilinçli, eğitimli ve deneyimli. Şirketlerimizin sermaye yapıları güçlü, her yıl yurtdışında milyarlarca dolarlık yatırım yapabilecek hale geldiler. Yabancı dil sorununu çözen Türk profesyonelleri, dünyanın her ülkesinde çokuluslu firmalarda üst düzey yöneticilik görevlerini başarıyla gerçekleştiriyorlar. Dolayısıyla tarihin en iyi ekonomik ve siyasi ilişkilerini yaşadığımız Ukrayna’daki bu büyük değişim ve dönüşümde söz sahibi olabilme, yeni Ukrayna’nın kuruluş sürecinde bu dost ülkeye katkıda bulunabilme adına her türlü imkana bugün sahibiz. Gerek devlet, gerekse özel sektör olarak çok daha fazla sorumluluk alabiliriz. Kuzeyimizde bir ülke yeniden kuruluyor, ticarette, ekonomide öncelikler yeniden belirleniyor. Türk özel sektörü bu tarihi fırsatı kaçırmamalı ve Ukrayna’daki özelleştirme sürecinde yerini almalı.

 

Burak PEHLİVAN

www.burakpehlivan.org

http://twitter.com/bpehlivan

https://www.facebook.com/pages/Burak-Pehlivan/170855116313709

Uluslararası Türk Ukrayna İşadamları Derneği(TUİD)

Yönetim Kurulu Başkanı

Burak Pehlivanhttps://burakpehlivan.org
Ukrayna, Ukrayna Türkiye ilişkileri, Doğu Avrupa ülkeleri ve yaşama dair bin beşyüzden fazla yazı, makale, bildiri ve rapor kaleme alan; OECD, EBRD, UNDP, USAID ve Dünya Bankası gibi uluslararası kurum ve kuruluşların organizasyonlarında Ukrayna, kalkınma politikaları, Ukrayna Türkiye ekonomik ilişkileri ve serbest ticaret gibi alanlarda uzman, konuşmacı olarak da görüşlerini paylaşan ve bu konularda onlarca konferans veren Pehlivan, Almanca, İngilizce, İtalyanca ve Rusça bilmektedir

Diğer Haberler

Bizi Takip Edin

26,500BeğenenlerBeğen
3,252TakipçilerTakip Et
3,989AboneAbone Ol
- Reklam -spot_img

Güncel Haberler